Kutsal Yerler Sorunu | Kutsal yerler sorunu neden ortaya çıktı?

Kudüs ve çevresi Hristiyanlar tarafından kutsal sayılmaktaydı. Kudüs’e hizmet etmek onlar için bir şeref meselesidir. Bu yüzden mezhepler arası hizmetleri ele geçirebilmek adına sürekli rekabet oluyordu. Bugün bu rekabeti ve kutsal yerler sorunu olarak isimlendirilen mücadeleyi inceleyeceğiz

Halife Ömer zamanın da Kudüs, Bizanslılardan alındı. Yüzyıllar boyunca Müslümanların elin de olan Kudüs, Haçlı Seferleri rağmen alınamadı ve Müslümanlar da kalmaya devam etti. Yavuz Sultan Selim zamanın da Osmanlı Devleti bu bölgeyi aldı. Kudüs ilk olarak kurulu olan düzene göre yönetildi. Daha sonra baskılar yüzünden sonucunda Ortodokslar ve Katolikler ve diğer mezheplerin aleyhine farklı ayrıcalıklar verilmesiyle Kutsal Yerler sorunu ortaya çıkmıştır.

Kutsal yerler nerelerdir ve Kutsal yerler sorunu nasıl ortaya çıktı?

Kutsal Yerler, Kudüs’te olan Hz. İsa’nın doğduğu mağara Beytü’l-lahim ve kilisesi, Kutsal Mezar Kilisesi, Kamame Kilisesi, gibi yerlerdir. Bu kiliseler de Hıristiyan mezheplerini ibadet ve ayin hakları vardır, bunun yanı sıra bu kutsal yerlerin anahtarları, koruması ve hizmetlerinin görülmesi işler Kanuni Sultan Süleyman zamanından itibaren Katolik mezhebine bırakılmıştır. Rum Ortodoks Kilisesi ise bu hakları ilk kez on yedinci yüzyılda elde edebilmiş ve o tarihten sonra iki mezhep arasında bu kutsal yerler için bir mücadeleye başlamışlardır. Böylece kutsal yerler için rekabet ortaya çıkmıştır.

Osmanlı-Rus- Fransız Mücadelesi

Kutsal yerler sorunu Ruslar ve Fransa arasında bir şeref mücadelesi haline geldi. Bu durumdan en çok zararı ise kutsal yerler de çıkarı olmayan Osmanlı sıkıntıya düştü. Rusya bu sorunu sürekli Osmanlının iç işlerine karışmak için bahane etti. Rusya, İstanbul’a elçi gönderip taleplerde bulundu. İlk isteği kutsal yerler sorununu Ortodokslar lehine çözümlenecek ve bunu fermanla bildirilecekti. Daha sonra Osmanlıda ki Ortodoksların koruyuculuğunu Rusya’ya üstlenecekti. Bu öneri İngiliz ve Fransız müdahalesi sonucun da reddedildi. Bu durumdan hoşnut olmayan Rusya İstanbul’dan ayrıldı. Rusya ile siyasi ilişkiler sona erdi. Savaş hazırlıkları yapılmaya başlandı.

1853 yılında Osmanlı Devleti, Rusya’ya savaş (Kırım Savaşı) açtı.  Ruslar Sinop’ta donanmamızı yaktı. Eğer Osmanlıya yardım etmezlerse Rusya’nın boğazlara hâkim olacağı düşüncesiyle İngiltere-Fransa Osmanlıya yardım etti. 1854’te savaş şiddetlendi. Osmanlı Balkanlarda Rusları püskürtmeyi başardı. Avusturya’nın garantör devlet olarak araya girmesiyle savaş sona erdi.  Osmanlı devleti yıkılana kadar Kutsal yerler sorunu devam etmiştir.