İslamiyet Öncesi Türk Devletleri

İslamiyet Öncesi Türk Devletleri

İslamiyet öncesi Türk tarihi dönemi, Türklerin Asya’ya genel olarak hüküm sürdükleri süreç için belirtilen dönem olarak ifade edilmektedir. Asya genelinde Türklerin devletler kurması, islamiyet öncesi türk tarihi olarak Doğu’nun en güçlü boyları olduğu dönemleri içeren bir süreç olarak ifade edilmektedir. Bu konuda farklı devletler kurulsa da hiçbiri uzun ömürlü olmamıştır.

• Göktürkler

Türk adını ilk kez kullanan devlet olarak öne çıkan Göktürkler, Altay Dağları’ndan Juan Juan İmparatorluğu’na kadar uzanan geniş bir coğrafyada hüküm sürmüştür. 6. Yüzyılda kendini gösteren bu topluluk, daha önceden Hun Devleti’ne bağlı olan Aşina kabilesi tarafından kurulmuştur.

• Doğu Göktürk İmparatorluğu

İmparatorlukta taht kavgalarının yaşanmasıyla beraber Yabgu İşbara, imparatorluğun batı kanadını Tardu’ya bırakmak durumunda kalmıştır. Doğu kanadını yönetmek durumunda kalınsa da doğu kanadı ancak 50 yıl daha ayakta durabilmeyi başarmıştır.

• Batı Göktürk İmparatorluğu

Çinlilerle beraber ittifak yaparak, İşbara’ya karşı ayaklanan Tardu, Batı Göktürk İmparatorluğu’nun yabgusu olmayı başarmıştır. Bu devlet 657 yılına kadar ayakta kalmayı başarabilmiş, sonrasında bu bölge Çin hakimiyetine girmiştir.

• İkinci Göktürk İmparatorluğu(Kutluklar)

50 yıl boyunca Çin esaretinde olan Türkler, sonrasında Aşina kabilmesinden Kutluk, Kapagan ve Tonyukuk tarafından kuruldu. Türk kültürünü geliştiren, savaş ve devlet teşkilatlanmasını ilerleten bir hal aldı. Göktürk Kitabeleri bu dönemde yazılarak, Türk tarihine ışık tutması da sağlanmıştır.

• Büyük Bulgarya Hanlığı

Hazar bölgesinde yer alan bu devlet 35 yıl hüküm sürseler de Dünya tarihi açısından önemli bir yer tutmaktadırlar. Avrupa Hun İmparatorluğu ve Eftalitler’in atası olarak sayılan bu devlet, kısa sürse de önemli bir teşkilatlanmadır.

• Hazar Devleti

Hazar Devleti genel olarak Musevi inancıyla öne çıkan bir topluluk olarak kendini göstermiştir. Karadeniz’in kuzeyi ve Avrupa’nın doğusu arasında yer alan bir devlet olarak tanımlanmaktadır. Aynı zamanda da göç yolları üzerinde olmasından dolayı bölgedeki ticareti kontrol etmişlerdir.

• Uygurlar

Türklerin Töles boyunun kurduğu Uygurlar, Orhun ve Selenga vadisi üzerinde devlet kurmuşlardır. İlk başlarda Hun Devleti’ne bağlı olsalar da sonrasında ayrılma kararı almışlardır. Çin ve diğer bölgesel güçlere karşı kendilerini korumuşlardır.