Bizans ve Kuzeyli Türk Komşuları

Bizans imparatorluğu 4. yüzyılın sonundan itibaren çeşitli Türk kavimleri irtibat halinde olmuş ve bu kavimlerle ilgili önemli tarihsel bilgiler Bizans kaynaklarında yer almaktadır.Bu bakımdan orta çağ Türk tarihi hakkında bilgi veren en önemli kaynak gruplarından birisi Bizans kaynaklarıdır.

4. yüzyılın sonundan XV. Yüzyılın ortalarına kadar Bizans çeşitli Türk kavim ve devletlerle münasebette bulunmuştur. 11 asır boyunca Bizans kaynakları Hunlardan,Göktürklerden,Avarlardan,Bulgarlardan,  Ogurlardan, Azarlardan, Peçeneklerden,Oğuzlardan, Kumanlardan/Kıpçaklardan, Tatar, Selçuklu ve Osmanlı Türklerinden söz etmektedir. Selçuklu ve Osmanlı Türkleri ile Bizans daha çok Anadolu coğrafyasında muhatap olurken diğer Türk kavimleri ile olan münasebetler daha çok Karadeniz’in kuzeyinden Deşt-i Kıpçak (İrtiş Irmağı ile Dinyester Irmakları arasında kalan bölge )coğrafyası üzerinden olmuştur.

Bizans, imparatorluğunu tehdit edebilecek konumda olan Türk kavimlerine karşı önemli bir diplomasi uygulamıştır. Bu diplomasinin esasını, Bizans’a karşı büyük bir tehlikeye dönüşen Türk kavmine karşı bir başka Türk kavmiyle ittifak kurmak ve böylece birini diğerine düşürmek olmuştur. Türk kavimlerinin kurduğu devletlerin geleneksel devlet kurumlarından ziyade organizasyon gücüne bağlı olması

Bizans’a karşı onları uzun süre üstün kılmıştır.